Przeskocz do treści

Klasztor Cysterek w Trzebnicy

andrzejkalinowskiAndrzej Kalinowski

Pierwszy klasztor OO. Cystersów w Trzebnicy ufundował książę śląski Henryk Brodaty, było to 28 czerwca 1202 roku. Ponieważ jego żona księżna Jadwiga (późniejsza święta) od początku miała w zamiarze „stworzenie klasztoru do prowadzenia bogobojnego życia i oddawanie się ćwiczeniom religijnym dla niezamężnych panien szlacheckiego i mieszczańskiego pochodzenia oraz stworzenie ośrodka wychowania i nauki dla młodzieży żeńskiej”, dlatego też najpierw, w 1203 roku, sprowadziła pierwszy konwent mniszek z benedyktyńskiego klasztoru z Bambergu (Bawaria).

trzebnica1Gdy głębiej zapoznamy się z początkami kościoła i klasztoru w Trzebnicy to dojdziemy do wniosku, że Jadwiga nie tylko wybudowała klasztor, ale wykonała też „podwaliny” pod zakon cysterek w Trzebnicy, sama dokonywała bowiem wyboru pierwszych zakonnic do służby bożej. W tym też czasie miasto bardzo prężnie się rozwijało, przystąpiono do budowy kościoła i rozbudowy klasztoru. Pierwszą część budowli ukończono w 1214 roku a poświęcono w 1219 roku.

trzebnica2Ponieważ siostry benedyktynki podlegały opactwu cysterskiemu, w roku 1218 Kapituła Generalna Cystersów podjęła uchwałę o inkorporacji Trzebnicy do zakonu cysterskiego. Z uwagi na bliskość Trzebnicy od klasztoru lubiąskiego książę Henryk Brodaty przekazał cysterki pod jurysdykcję Lubiąża, było to 14 marca 1220 roku. Najbardziej zadowoloną była z tego faktu księżna Jadwiga, spełniły się wreszcie jej marzenia. Warto podkreślić, że polskie tradycje zapoczątkowane w klasztorze trzebnickim od chwili jego założenia z początkiem XIII wieku trwały przez dwa następne wieki, aż do końca rządów ksień wywodzących się z polskich i śląskich księżniczek z linii piastowskiej (do 1515 roku). Córka Henryka Brodatego i Jadwigi, Gertruda wstąpiła do klasztoru w 1212 roku. Rządy w klasztorze objęła w 1228 roku i była ksienią do 1268 roku. Po śmierci swego męża, Jadwiga sama wstępuje do klasztoru i przebywa w nim od 1241 roku aż do śmierci (15 X 1243). Wielkim osiągnięciem ksieni Gertrudy było doprowadzenie do kanonizacji swej matki, Jadwigi w 1267 roku. Było to wydarzenie bardzo ważne nie tylko dla Trzebnicy ale i dla Śląska i Polski. Następuje znaczny rozkwit pobożności, znacznie wzrasta ranga Trzebnicy i cystersów w Europie.

trzebnica3Od 1526 roku Trzebnica wraz z całym Śląskiem przechodzi w ręce Habsburgów a w 1742 znalazła się w państwie pruskim. Za sprawą dekretu kasacyjnego wszystkich klasztorów w królestwie pruskim z 1810 roku, cysterki opuściły na zawsze Trzebnicę. Obecnie z pierwotnej późno romańskiej budowli z XIII wieku zachowały się zręby murów, dwa piękne portale oraz krypta Świętego Bartłomieja położona pod prezbiterium z 1214 roku, obecnie lapidarium z licznymi fragmentami rzeźb i małej architektury. Ołtarz główny pochodzi z XVIII wieku. Na uwagę zasługuje kaplica Świętej Jadwigi z 1680 roku. Obecny kościół i klasztor pochodzi z lat 1696-1726. Aktualnie kościołem i parafią zarządzają księża Salwatorianie a w klasztorze znajduje się Dom Generalny Sióstr Miłosierdzia, Dom Pomocy Społecznej prowadzony przez siostry boromeuszki. Całość jest utrzymana w nienagannym stanie. W bazylice Świętej Jadwigi (bo taki tytuł nosi obecnie ten kościół) można zobaczyć również wiele innych zabytków świadczących o naszej kulturze i mówiących o skomplikowanych losach naszej historii. Miejsce godne polecenia i odwiedzenia.

Zapraszam Państwa do obejrzenia całego fotoreportażu, 24 zdjęć:
https://picasaweb.google.com/103511753291993799832/9Sierpnia2014