Przeskocz do treści

Andrzej Kalinowski

Sulejów – to urokliwe miasto, siedziba jednego z najstarszych opactw cysterskich na ziemiach polskich. Pierwotnie samodzielne, dziś istniejące jako filia opactwa w Wąchocku. Powstało w 1176 roku za zgodą księcia na Wiślicy Kazimierza II, zwanego Sprawiedliwym. Ufundował on klasztor i kościół sprowadzając braci z (wspominanego w historiach polskich cystersów) Marimondu.

Od tego momentu zaczyna się bogata w wydarzenia historia kolejnego klasztoru na ziemiach polskich, nad Pilicą. Opactwo cieszyło się dużymi względami panujących. W 1262 roku książę krakowski Bolesław Wstydliwy rozszerzył cystersom sulejowskim przywileje i uposażenia, co czynili także jego następcy. Książę Władysław Łokietek zwołał tu w 1318 roku wiec powszechny, na którym to uchwalono „suplikę sulejowską”, o jego koronacji na króla Polski. Klasztor sulejowski, podobnie jak inne klasztory był wielokrotnie niszczony przez hordy tatarskie, mongolskie i „szwedzki potop”.

Zabudowania plądrowano, grabiono, palono. Do dziś zostało niewiele cennych pamiątek po tamtych czasach (pozostał jedynie bogaty w zabytki przeszłości kapitularz, godny odwiedzenia). Jednak klasztor i zakon zawsze się odradzał - mocniejszy, bardziej ufortyfikowany. Ostatecznej kasaty klasztoru dokonały władze carskie w 1819 roku, doprowadzając ostatecznie do ruiny tę romańską perłę sakralną z pierwszej poł. XIII wieku w tej części Polski.

Ponownie cystersi powrócili do Sulejowa w 1986 roku. Z mozołem odnawiają to, co pozostało, dbając o narodowe dziedzictwo ukryte w tych murach. Jest to miejsce niezwykle bogate w historię i ludzi, którzy ją tworzą. Przyciąga turystów i pielgrzymów wspaniałym klimatem milczenia, ascezy, pięknem zachowanych obiektów i przyrodą. Obecnie cystersi pełnią posługę duszpasterską, służą mieszkańcom i przybywającym turystom ofiarną pracą i cysterską gościnnością.

Zapraszam Państwa do obejrzenia 25 zdjęć:
https://photos.app.goo.gl/NkUHxWLjXzMChTcv5

andrzejkalinowskiAndrzej Kalinowski

Pierwsze wzmianki o miejscowości Sulejów pochodzą z 1145 roku. Położenie Sulejowa na skrzyżowaniu wielu szlaków handlowych drogowych i wodnych sprawiło, że miejscowość stanowiła i spełniała wiodącą rolę w życiu społeczności lokalnej i kraju.

sulejow1akPonadto, położenie na granicy dwóch dzielnic - Małopolski i Wielkopolski, które w ówczesnej Polsce (podzielonej na dzielnice) rywalizowały o palmę pierwszeństwa, spowodowało, że po przybyciu Cystersów do Sulejowa i osadzeniu ich tam przez Kazimierza Sprawiedliwego w 1176 roku znaczenie osady znacznie wzrosło. Szlaki handlowe z Kazimierza nad Wisłą i Sandomierza w kierunku Kalisza czy Piotrkowa, oraz z Krakowa do Torunia to główne drogi handlowe średniowiecznej Polski.

sulejow2akRzeka Pilica i jej znaczenie dla żeglugi wodnej i lokalnej, oraz położenie klasztoru nieopodal niej przyczyniły się do rozwoju innych dziedzin życia oprócz rolnictwa. Powstawały warsztaty rzemieślnicze - 36 różnych cechów, a Cystersi rozpoczęli hodowlę karpia, którą to zasłynęli niemal w całej Europie. Kościół został wzniesiony w 1232 roku, a rok później został konsekrowany. Na przestrzeni wieków terytorium Polski nie omijały napady tatarskie, grabieże pruskie, potop szwedzki, wojska napoleońskie i potyczki z Moskalami. Oczywiście świadkiem tych wydarzeń byli również Cystersi z Sulejowa, wraz ze swoim ludem.

sulejow3akByły też historyczne chwile w dziejach klasztoru, warte odnotowania. Gościli tu bowiem polscy książęta, królowie i biskupi. W 1318 roku przybywa Władysław Łokietek, który był częstym gościem klasztoru. 24 czerwca 1410 przybywa do Sulejowa król Władysław Jagiełło, który jadąc pod Grunwald prosił tu Trójcę Świętą o zwycięstwo nad Krzyżakami. W 1451 roku był tu, udając się do Piotrkowa, król Kazimierz Jagiellończyk. Przybywali tu kardynałowie i nuncjusz papieski (1588). W okresie zaborów w 1793 i 1795 na Pilicy w Sulejowie była granica między zaborami i zaborcami. Postępuje schyłek świetności Polski.

sulejow4akW 1819 władze carskie zamykają klasztor, a braci wypędzają. Jest to smutna data w historii tego klasztoru podobnie jak i innych, które również zostają rozwiązane - następuje kasata klasztorów. Obecnie kościół jest dobrze zachowaną budowlą w stylu romańskim, co jest rzadkością w Polsce. Wystrój wnętrza w stylu barokowym, chodź można dostrzec na ścianach freski z XVI wieku. Wokół kościoła dobrze zachowane baszty i mury obronne - XVI i XVII wiek. Stanowiły kiedyś o zamożności i kunszcie inżynierskim budowanych obiektów militarnych i obronnych. Należą do najlepiej zachowanych obwarowań z tego okresu w Europie. Jedyną rzeczą, która chyba mniej pasuje do całości jest wieża kościoła, która po pożarze w 1847 roku została trochę inaczej odbudowana, ale to już też historia. Ponadto jest bardzo ciekawy architektonicznie kapitularz, a w nim urządzone muzeum warte odwiedzenia.

Można by tu wiele pisać o sulejowskim klasztorze. Zachwyt budzi też spokój i cisza, jaka tu w okolicy panuje. Czysta woda w Pilicy (nieopodal powstał zalew sulejowski), szuwary i mokradła to raj dla bobrów, które stanowią dla nas atrakcję, ale dla innych udrękę. Do Sulejowa trzeba koniecznie przyjechać. Leży on 15 km na wschód od Piotrkowa Trybunalskiego w przepięknej okolicy Puszczy Sulejowskiej.

Zapraszam Państwa do obejrzenia całego fotoreportażu składającego się z 27 zdjęć:
https://picasaweb.google.com/103511753291993799832/17Pazdziernika2014