Przeskocz do treści

Dwa lata od tragedii smoleńskiej… (5)

tomaszkorneckiTomasz Kornecki

Przystojny, elegancki, uwielbiający historię. Janusz Kurtyka. Urodził się 13 VIII 1960 r. w Krakowie. Dzieciństwo i wczesną młodość związał z Nową Hutą. Chodził  do szkół podstawowych nr 95 im. Władysława Broniewskiego przy ul. Wileńskiej 9 i nr 104 im. Stefanii Sempołowskiej (dziś im. Jana Matejki) na os. Wysokim 7, a później do III Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kochanowskiego na os. Wysokim 6 w Nowej Hucie. W 1977 r. zajmuje czwarte miejsce w wojewódzkim konkursie dla uczniów szkół średnich „Kraków w czasie Oświecenia”. W październiku 1979 r. rozpoczyna studia w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Angażuje się w działalność Koła Naukowego Historyków Studentów UJ.

januszkurtykaPrzez dwie kadencje w latach 1980–1982 był wiceprezesem Zarządu Koła, kierowanego przez Janusza Pezdę. Po wprowadzeniu stanu wojennego i wyjeździe J. Pezdy z Krakowa kierował pracami Koła, oficjalnie zawieszonego, jednak faktycznie kontynuującego działalność. W czasie  stanu wojennego współtworzył konspiracyjną Radę Programową Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Janusz Kurtyka zorganizował także grupę kontrwywiadowczą mającą chronić NZS przed penetracją SB. Historia była jego pasją. W badaniach mediewistycznych koncentrował się na zagadnieniach genealogicznych, organizacji osadnictwa, funkcjonowaniu elit społecznych i struktur władzy, a także na problematyce obszarów przygranicznych (głównie ziem wschodnich przedrozbiorowej Rzeczypospolitej). Obok samodzielnej aktywności naukowej brał udział w pracach zespołów badawczych przygotowujących m.in. spisy urzędników małopolskich w średniowieczu oraz spisy urzędników podolskich w epoce jagiellońskiej. W 2000 r. na podstawie rozprawy Latyfundium tęczyńskie. Dobra i właściciele (XIV–XVII wiek) (Kraków 1999) uzyskał stopień doktora habilitowanego.  W roku 2000 zostaje szefem Krakowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. Za najważniejsze zadanie kierowanego przez siebie Oddziału wyznaczył uporządkowanie i udostępnienie zasobu źródłowego pozostałego po UB–SB – będącego dotąd poza zasięgiem badaczy. To krakowski IPN organizuje dzięki Januszowi Kurtyce, pierwszą w Polsce wystawę plenerową.  W konkursie na prezesa IPN, ogłoszonym po zakończeniu kadencji prof. Leona Kieresa, Janusz Kurtyka na ostatnim etapie wyborów jednym głosem pokonał kontrkandydata Janusza Krupskiego. 9 XII 2005 r. Sejm RP powołał go na stanowisko, przy poparciu Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości, a także przy akceptacji Polskiego Stronnictwa Ludowego – głosowało za nim 332 posłów.  IPN za prezesury prof. Kurtyki odżył. Kurtyka zacieśnił więzy z mediami, ukazywały się dodatki m. in. do Rzeczpospolitej i Naszego Dziennika. Na rynku pojawiały się interesujące książki wydawane przez Instytut i liczne działania przybliżające najnowszą historię Polski. Prezes IPN właśnie dlatego był często, w niewybredny sposób, atakowany. Ataki nie były merytoryczne a emocjonalne i niejednokrotnie prymitywne.

Profesor Janusz Kurtyka zostawił żonę i dwóch synów.