Przeskocz do treści

Kościół Świętego Bartłomieja

andrzejkalinowskiAndrzej Kalinowski

Zmierzając w kierunku klasztoru cysterskiego w Mogile, na wysokości jego ogrodu, po drugiej stronie drogi, stoi olbrzymia drewniana brama z okrągłą barokową kopułą, pokryta misternie gontem. Brama, będąca również dzwonnicą powstała w 1752 roku. Po przekroczeniu bramy znajdujemy się nagle na dobrze utrzymanym zielonym placu. Wszechobecny zapach, specyficzny dla impregnatu drzewnego, powoduje, że zaczynamy się rozglądać wkoło, skąd nagle takie zapachy w tym miejscu. Co widzimy wokół nas?

swbartlomiej1Stary, drewniany, dobrze utrzymany kościół, zbudowany w stylu późnogotyckim z zachowaniem trzynawowej konstrukcji bazyliki romańskiej oraz wielokątnym prezbiterium. Jest to jedyny kościół w Polsce o konstrukcji więźbowej zaskrzynieniowej zbudowany z drewna. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z XIII wieku. Kościół ten zbudowali cystersi dla potrzeb „ludu bożego” z okolicznych wsi. Klasztor bowiem (zgodnie z regułą zakonną) miał służyć tylko braci zakonnej. Ponieważ szybko się rozrastał zarówno klasztor jak i okolica to posługi duszpasterskie zostały przeniesione do małego kościółka drewnianego. Na placu wokół kościoła powstał też wtedy cmentarz parafialny (był on czynny do roku 1839).

swbartlomiej2Pierwszego poświęcenia kościoła dokonano w 1347 roku za opata Jana. Losy drewnianego obiektu były w przeszłości różne. Dewastacje, napady, pożary i inne zdarzenia losowe w tym powodzie sprawiły, że w 1466 roku opat Piotr Hirschberg z Biecza postanawia gruntownie przebudować i zmodernizować świątynię. Pomaga mu w tym wzniosłym dziele Maciej Mączka – cieśla i snycerz krakowski. Tak przerobiony i zmodernizowany kościół konsekrował biskup Jan Rzeszowski w 1475 roku. Z tego okresu pochodzi portal drewniany, umieszczony w dobudowanej w 1839 roku kruchcie, a jest na nim wyryte imię cieśli budowniczego ówczesnego kościoła Macieja Mączki, stąd właśnie wiemy kto był głównym modernizatorem tego obiektu w XV wieku. Jest to jedyny na świecie drewniany portal zachowany w takim stanie. Został on wykonany z dębów niepołomickich.

W 1740 roku zaczęto powiększać i przerabiać istniejący wówczas kościół. Dobudowano dwie nawy boczne poprzeczne oraz postawiono cztery ołtarze boczne. Wówczas budowla zmieniła swój wygląd na kościół w kształcie krzyża z zaznaczonym transeptem. Tak przerobiony kościół ponownie konsekrował w 1761 roku biskup Franciszek Potkański.

swbartlomiej3W 1766 roku wnętrze oszalowano deskami a dobudowany barokowy strop w prezbiterium pokryto obecnie istniejącymi malowidłami. Malowidła te obok wspomnianego wcześniej gotyckiego portalu stanowią bezcenny przykład polichromii rokokowej. Na wewnętrznym sklepieniu namalowano św. Bernarda u stóp krzyża i Matkę Bożą, a wszystko to dzieje się obecności Ducha Świętego. Ponadto na ścianach można zobaczyć w ozdobnych kartuszach portrety czterech Ewangelistów, kardynałów, ówczesnych biskupów. Nad ołtarzem głównym namalowano Świętego Bartłomieja Apostoła, patrona kościoła, a poniżej postacie Świętych Piotra i Pawła. Ponadto w kościele znajduje się piękna barokowa ambona i średniowieczna, drewniana, ale wyglądająca jak „kamienna” chrzcielnica oraz wiele innych cennych rzeczy.

swbartlomiej4Na zakończenie tego krótkiego opisu „małego kościółka” w Mogile należy wspomnieć iż znajduje się on na tzw. Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce. Często odbywają się w nim bajeczne koncerty muzyki organowej, chóralnej i Koncerty Mogilskie. Klimat i atmosfera w tym miejscu są niesamowite. Ostatnio młodzi ludzie upodobali sobie ten kościół do zawierania sakramentalnych związków małżeńskich.

Zapraszam Państwa jeszcze do obejrzenia fotoreportażu:
https://picasaweb.google.com/103511753291993799832/3Czerwca2014