Poznań, 28 listopada 2016 roku
Oświadczenie Akademickich Klubów Obywatelskich im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Toruniu i Warszawie w sprawie reformy szkolnictwa
Jednym z niekwestionowanych faktów ostatnich lat jest dramatyczne obniżenie poziomu edukacji w Polsce. Widać to zwłaszcza z perspektywy uczelni wyższych, gdzie mamy do czynienia z maturzystami, niejednokrotnie prezentującymi poziom niegdyś cechujący absolwentów szkół podstawowych. Podkreślmy, że są to roczniki już w pełni ukształtowane przez zreformowany w 1999 r. system oświaty, który wprowadził gimnazja. To system, który w aspekcie nauczania charakteryzują – między innymi – nasilona fragmentaryczność, wczesne sprofilowanie, wszechobecność testów, zaś w aspekcie wychowania – ustawiczna rotacja środowisk wychowawczych oraz bezradność nauczyciela, pozbawionego skutecznych środków oddziaływania.
Jest oczywiste, że dalsze trwanie tego stanu rzeczy jest groźne dla przyszłości naszej Ojczyzny. Porównanie efektywności obecnego systemu oświaty z systemem obowiązującym przed rokiem 1999 wyraźnie sugeruje potrzebę powrotu do poprzedniej struktury systemu. W pierwszej kolejności winna nastąpić likwidacja gimnazjów i przywrócenie tradycyjnych liceów dla młodzieży o zainteresowaniach teoretycznych oraz zróżnicowanych szkół dla młodych ludzi o zainteresowaniach bardziej praktycznych. Fundamentalnie ważnym elementem tej zmiany jest opracowanie dla szkół nowych programów nauczania i wychowania dzieci i młodzieży.
Rozwiązania wymagają problemy centralizacji oświaty, hiperlegalizmu, praw rodziców do wpływu na nauczanie i wychowanie dzieci oraz zniesienie takich blokad edukacyjnych, jak nacechowane mitręgą biurokratyczną systemy oceniania, niedoskonałe ścieżki awansu zawodowego nauczycieli, czy nieefektywne finansowanie szkół... Przykłady można mnożyć.
Z wielką troską i rozwagą trzeba też prowadzić do podniesienia merytorycznych i etycznych kwalifikacji nauczycieli i zadbać o wysoki status nauczyciela w społeczeństwie – także poprzez systematyczne, wyraźne podnoszenie uposażeń.
Z tego względu działania podjęte przez obecny rząd, zasługują na uznanie i wsparcie, nie zaś na totalną krytykę, uprawianą bez uwzględnienia wyników badań funkcjonowania systemu edukacyjnego w Polsce. Wymagają krytycznej oceny ze strony środowisk nauczycielskich, ale totalna negacja jest odrzuceniem dyskusji w warstwie merytorycznej i symptomem stronniczości politycznej.
Środowiska naukowe skupione wokół Akademickich Klubów Obywatelskich w pełni popierają założenia i sposób realizacji reformy szkolnictwa w Polsce, i równocześnie deklarują pełną gotowość wspierania konstruktywnych działań w tej sferze.
Prof. dr hab. med. Piotr Czauderna, przewodniczący AKO Gdańsk / Prof. dr hab. inż. Bolesław Pochopień, przewodniczący AKO Katowice / Prof. dr hab. Ryszard Kantor, przewodniczący AKO Kraków / Prof. dr hab. Waldemar Paruch, przewodniczący AKO Lublin / Prof. dr hab. Michał Seweryński, przewodniczący AKO Łódź / Prof. dr hab. Stanisław Mikołajczak, przewodniczący AKO Poznań / Prof. dr hab. Janusz Piszczek, przewodniczący AKO Toruń / Prof. dr hab. inż. Artur Świergiel, przewodniczący AKO Warszawa