Mirosław Boruta
Premier Jan Olszewski (1930-2019), to - tekst i zdjęcie za Wikipedią - "polityk, adwokat i publicysta. W okresie II wojny światowej i okupacji żołnierz Szarych Szeregów oraz uczestnik powstania warszawskiego. Działacz opozycji demokratycznej i obrońca w procesach politycznych w okresie PRL...
W latach 1991–1992 prezes Rady Ministrów, w latach 1991–1993 i 1997–2005 poseł na Sejm I, III i IV kadencji, twórca i przewodniczący Ruchu dla Rzeczypospolitej oraz Ruchu Odbudowy Polski, w latach 1989–1991 i 2005–2006 członek Trybunału Stanu, w latach 2006–2010 doradca prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Kawaler Orderu Orła Białego".
Już w latach siedemdziesiątych współtworzył On program Polskiego Porozumienia Niepodległościowego.
To właśnie w programie PPN sformułowano następujące twierdzenie:
„Nie jesteśmy sąsiadami Rosji. Naszymi wschodnimi sąsiadami są Ukraina, Białoruś, Litwa. Z krajami tymi wiąże nas wielowiekowe współistnienie bardziej lub mniej zgodne, nieraz zakłócane nadmierną ekspansywnością Polaków, ale dobrowolne - w ramach jednego państwa: polskiej Wspólnoty Narodów (il. Śp. Prezydent Lech Kaczyński z Janem Olszewskim, swoim doradcą do spraw politycznych).
Narody ukraiński, białoruski, litewski i łotewski nie są dziś niepodległe; zostały przemocą włączone do Związku Radzieckiego i są poddawane znacznie ostrzejszym, niż nasz, rygorom politycznym, ideowym i religijnym. Prowadzona jest względem nich nieustająca akcja rusyfikacyjna. Wielowiekowa wspólnota nie pozwala nam na to patrzeć obojętnie, ani z milczącym tylko współczuciem. Wyrażamy gorącą solidarność i poparcie dla dążności tych narodów do uniezależnienia się od rosyjskiej przemocy. Powinniśmy je w tych dążeniach popierać w miarę naszych własnych możliwości. Nie wysuwamy wobec naszych wschodnich sąsiadów roszczeń terytorialnych, chociaż utrata Lwowa i Wilna, miast odwiecznie związanych z kulturą polską, jest dla nas i pozostanie ogromnie bolesna (il. Upamiętnienie śp. premiera Jana Olszewskiego w Krakowie - Nowej Hucie, fot. p. Kazimierz Bartel).
Domagamy się natomiast od wszystkich rządów, jakie będą sprawować władzę na dawnych terytoriach Rzeczypospolitej - terytoriach oderwanych od niej mocą zewnętrznych decyzji, nie poddanych zatwierdzeniu żadnego z bezpośrednio zainteresowanych narodów - aby zagwarantowały zamieszkującym na tych ziemiach Polakom równe prawa i możność swobodnego zachowania języka i kultury narodowej. Domagamy się też, aby Polacy z Polski mieli możność nieskrępowanego dostępu do miejsc, związanych z historią naszego narodu i naszego niegdyś wspólnego państwa”.
PPN. Polskie Porozumienie Niepodległościowe, Paryż 1978, s. 18-19, cyt. za: Mirosław Boruta, Wolni z wolnymi, równi z równymi. Polska i Polacy o niepodległości Wschodnich sąsiadów Rzeczypospolitej, Kraków 2002.
W Centrum Edukacyjnym „Przystanek Historia” Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie (ul. Dunajewskiego 8) można oglądać wystawę „Spojrzeć ludziom prosto w oczy... W 90. rocznicę urodzin Jana Olszewskiego”. Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających do końca grudnia 2020 roku. Prosimy o zachowanie reżimu sanitarnego.
