Jerzy Robert Nowak
Bezkonkurencyjnie najsłynniejszym Polakiem w Kanadzie w okresie po 1939 r. był pilot Janusz Żurakowski (1914-2004), herbu Sas, podpułkownik. W czasie wojny służył w RAF. Walczył zarówno w Bitwie o Anglię jak i w lotniczych misjach na terenie Niemiec. W okresie od 5 czerwca do 28 grudnia 1942 dowodził 316 Dywizjonem Myśliwskim Warszawskim. W 1943 r. został zastępcą dowódcy skrzydła w Northolt. Za zasługi wojenne Żurakowski był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, trzykrotnie - Krzyżem Walecznych oraz czterokrotnie brytyjskim odznaczeniem Distinguished Service Award.
Od końca wojny Żurakowski stał się słynnym oblatywaczem większości typów myśliwców RAF oraz samolotów brytyjskiej i amerykańskiej marynarki wojennej. W 1950 r. pobił rekord szybkości przelotu na trasie Londyn-Kopenhaga-Londyn. Szczególnie wsławił się w dziedzinie prawdziwie legendarnych akrobacji na samolotach odrzutowych. Słynny był jego nowy manewr akrobatyczny "Koło Zurobatyczne" (Zurobatic Cartwheel), wykonany w 1951 r. na samolocie "Meteor", przedtem uważany przez fachowców za rzecz niemożliwą do wykonania. W 1955 r. wykonał kolejny niezwykle skomplikowany nowy manewr akrobatyczny, tzw. "failing leaf". Sławiony był jako "Wielki Żora" i stał się wówczas niewątpliwie najsłynniejszym pilotem w historii lotnictwa w Kanadzie. Dziś jest uważany za jednego z najlepszych pilotów wszechczasów. Jako szczególnie doświadczony i uzdolniony lotnik stał się pierwszym pilotem testującym pierwszy kanadyjski myśliwiec przechwytujący CF-100 Canuck, uchodzący za jeden z najnowocześniejszych w latach 50. Lecąc na tym myśliwcu jako pierwszy lotnik w Kanadzie pokonał barierę prędkości dźwięku oraz osiągnął prędkość 1000 mil na godzinę. W marcu 1958 r. powierzono mu testowanie myśliwca przechwytującego CF-105 Arrow. Fachowcy powszechnie oceniali ten samolot jako prawdziwie rewelacyjny, najlepszy ponaddźwiękowy samolot myśliwski owych lat. Był on wyposażony w najnowocześniejszą aparaturę nawigacyjną i łącznościową oraz elektroniczne kierowanie ogniem. Tym bardziej zaszokowała niewyjaśniona do dziś decyzja rządu Diefenbakera z 20 lutego 1959, podjęta w tzw. Black Friday (Czarny Piątek). Z nieznanych powodów nagle wstrzymano budowę supernowoczesnego samolotu, zwalniając z pracy Żurakowskiego i 14 tysięcy innych pracowników zakładów Avro i Orenda. Co więcej zniszczono pięć latających już egzemplarzy tego samolotu oraz całą dokumentację techniczną: dziesiątki tysięcy rysunków konstrukcyjnych i planów samolotu. Decyzję rządu uważa się dziś za kontrowersyjną - ja powiedziałbym, mocniej: bardzo głupią. W ten sposób zaprzepaszczono bowiem szansę Kanady znalezienia się w czołówce krajów tworzących najnowocześniejsze technologie lotnicze i kosmiczne. Zamiast zniszczonego własnego świetnego samolotu rząd Diefenbakera zakupił amerykański system obrony przeciwrakietowej Bomarc (The Bomarc Missile Program), który już w czasie instalowania był przestarzały i nigdy nie spełnił swych funkcji. Żurakowski zdecydował się wówczas na odejście z lotnictwa.
Po latach doszło do prawdziwego docenienia zasług Żurakowskiego dla północnoamerykańskiego lotnictwa. Długa jest lista wyróżnień przyznanych Żurakowskiemu w Kanadzie i w USA. Przytoczę tylko niektóre z nich. W 1973 r. Żurakowski został umieszczony w Canadian Aviation Hall of Fame" (Hali Sławy Kanadyjskiego Lotnictwa). Za zasługi otrzymał niezwykle cenny puchar McKee Trophy. Został wyróżniony członkostwem honorowym Międzynarodowego Stowarzyszenia Pilotów Doświadczalnych w Los Angeles, które umieściło jego imię na liście najwybitniejszych lotników wszech czasów. Dołączył do takich sław lotnictwa jak Charles Lindbergh, Neil Armstrong i Igor Sikorsky. W 1990 r. otrzymał nagrodę im. J. C. Floyda za całokształt dorobku na rzecz kanadyjskiego przemysłu lotniczego. Otrzymał specjalne odznaczenie miasta Edmonton w Kanadzie - Order Lotu. W mieście Barry’s Bay otworzono park im. Żurakowskiego wraz z jego imponującym pomnikiem i modelem samolotu CF-105 Arrow. Pomnik ustawiono na skrzyżowaniu dwóch głównych ulic w tym mieście. W 1996 r. wydano srebrną monetę o nominale 20 dolarów kanadyjskich z jego wizerunkiem. W 1997 r. przyznano mu tytuł "Pioniera kanadyjskiego lotnictwa". 23 lipca 1999 r. na cześć Żurakowskiego nazwano jeden z budynków ("The Zurakowski Building") lotniczego ośrodka doświadczalnego w Albercie. Został upamiętniony w poświęconym mu kanadyjskim filmie dokumentalnym "Scattering Seeds" (wrzesień 1999). W 1999 r. otrzymał Komandorski Krzyż Orderu Zasługi RP. Wiosną 2002 r. opublikował w Toronto wraz z żoną wspomnienia "Nie tylko o lataniu”. Zmarł w 2004 r. w zbudowanej z jego inicjatywy osadzie na Kanadyjskich Kaszubach, której nadał nazwę Kartuzy Lodge. W Kanadzie ukazały się dwie książki na jego temat: Marka Kusiby: Janusz Żurakowski. From Avro Arrow to Arrow Drive", Toronto 2003 i Billa Żuka: "Janusz Żurakowski. Legend of the Sky", St. Catherina, Ontario, 2004 (fragment z przygotowywanego do druku czwartego, bardzo rozszerzonego wydania książki „Co Polska dała światu").
Za: http://jerzyrnowak.blogspot.com/2016/05/polak-j-zurakowski-najsynniejszym-asem.html