Przeskocz do treści

jerzyrobertnowakJerzy Robert Nowak

W polskiej opinii publicznej istnieją wielkie dysproporcje w informacjach o amerykańskiej recepcji polskich aktorek i aktorek polskiego pochodzenia w USA. Kolorowe magazyny częstują nas głównie informacjami o amerykańskich wojażach Weroniki Rosati, Joanny Krupy i Alicji Bachledy-Curuś. Dwie pierwsze: Rosati i Krupa wydają się zbyt przereklamowane i jak dotąd trudno jest mówić o jakimś większym sukcesie ich amerykańskich dokonań filmowych. J. Krupa na dodatek splamiła się w 2007 r. występem (wraz z siostrą) w "The Howard Stern Show", realizowanym przez skrajnie antypolskiego prezentera radiowego Howarda Sterna.

Przypomnijmy, że Howard Stern, mający ponad 20-milionową rzeszę radiosłuchaczy, powiedział 29 października 2009 r. o tym, że Polacy zabili w czasie II wojny światowej trzy miliony Żydów. Podkreślił również, że to Polacy "byli twórcami i jedynymi wykonawcami nazistowskiego planu eksterminacji Żydów europejskich". (cyt. za tekstem W. K.: Prowokator za wszelką cenę. Howard Stern oskarża Polaków o eksterminację Żydów, "Rzeczpospolita" 2 listopada 1999). Znacznie lepiej od Rosati i Krupy, choć nie nadzwyczajnie, wypadły amerykańskie role Alicji Bachledy-Curuś (ur. w 1983 r.). Odtwórczyni roli Zosi w "Panu Tadeuszu " A. Wajdy, Bachleda-Curuś zagrała od 2007 r. w 6 filmach amerykańskich. W 2007 r. zagrała dobrze przyjętą rolę w filmie "Handel" ("Trade".) Najwięcej rozgłosu w USA przyniosła jej główna rola w filmie "Ondine" (2009).

Amerykańska porażka "polskiej Monroe"

Część czytelników pamięta o dużo wcześniejszej amerykańskiej eskapadzie bardzo wybitnej polskiej aktorki Elżbiety Czyżewskiej. W dzieciństwie biedowała, oddana przez matkę do Domu Dziecka. Jej kariera zaczęła się na scenie STS-u, gdzie jako pierwsza zaśpiewała piosenkę "Kochankowie z ulicy Kamiennej", swoisty liryczny hymn tego teatru. Przyciągała niebywałym sex appealem. Agnieszka Osiecka pisała o jej "obłędnym biuście " i ""szalenie zgrabnych nogach". Grała w kilku znakomitych sztukach wystawianych na scenie Teatru Dramatycznego, min. w "Nosorożcu" Ionesco, "Anioł zstąpił do Babilonu" F. Dürrenmatta, "Po upadku "A. Millera. Po tej ostatniej roli zaczęto ją nazywać "polską Monroe". Grała również z powodzeniem w komediach filmowych, m.in. w "Giuseppe w Warszawie" i "Gdzie jest generał?". Zagrała również z sukcesem w kilku znaczących filmach dramatycznych, m.in. w "Pierwszym dniu wolności" i "Rysopisie". Za role na małym ekranie zdobywała kolejne nagrody, m.in. "Srebrnej Maski" (1963 r. i 1964 r.) oraz "Złotej Maski" w plebiscycie na najpopularniejsza aktorkę telewizyjną (1954 r.). Przez wielu była uważana za najlepszą ówczesną aktorkę PRL, a niewątpliwie była jednym z największych polskich talentów aktorskich w całym okresie po wojnie. Polską karierę przerwała wymuszona eskapada do Stanów Zjednoczonych. Wyjechała z Polski w 1967 r. po nagonce politycznej, związanej z atakującym Gomułkę artykułem jej męża - amerykańskiego korespondenta w Polsce Davida Halberstama. Pomimo ogromnego talentu i wytrwałości nie zrobiła większej kariery w USA. Na przeszkodzie w jej zatrudnieniu w filmach stał zbyt wyrazisty akcent polski, rzutujący na jej angielską wymowę, a w późniejszym okresie życia także nerwowość i alkoholizm. Mimo to razem grała w około 20 filmach amerykańskich. M.in. grała w filmie "Pozytywka" ("Music Box", 1984) słynnego reżysera Costa Gavrasa i wystąpiła u boku znakomitej aktorki Jeanne Moreau w filmie "I Love You, I Love You Not" (1996). Grała również rolę w jednym z odcinków głośnego serialu "Seks w wielkim mieście" (1999).

Stosunkowo największym powodzeniem cieszyły się jej role teatralne. W 1990 r. za rolę w sztuce „Crowbar” otrzymała prestiżową nagrodę "OBIE Award", przyznawaną przez tygodnik "Village Voice". Wciąż prześladował ją jednak pech. W teatrze w Woodstock grała główną rolę w sztuce "Polowanie na muchy " J. Głowackiego. A jednak, gdy sztukę tą przeniesiono na scenę nowojorską, główną rolę w niej oddano aktorce wcześniej utytułowanej nagrodą Oscara. W 1992 r. zagrała tytułową rolę w sztuce Głowackiego "Antygona w Nowym Jorku". Znana była z ogromnej życzliwości wobec wszystkich przybyszów z Polski, których gościła w swoim mieszkaniu w Nowym Jorku. Niestety bardzo sparzyła się na jednym tych gości, znanej później aktorce Joannie Pacule. Pomagała jej finansowo i wspierała w karierze. W zamian Pacuła zabrała jej kochanka, po czym zrobiła błyskawiczną karierę hollywoodzką. O całej dramatycznej historii swych związków z Pacułą opowiedziała znanemu reżyserowi Jurkowi Bogajewiczowi. Miał zrobić z niej film z Czyżewską w roli głównej. Ostatecznie jednak rolę tę powierzył innej aktorce - Czeszce, która zgarnęła za nią w filmie "Anna" bardzo prestiżową nagrodę Złotego Globu i nominację do Oscara. W 2005 r. Czyżewska dostała krzyż za zasługi kulturalne w Polskim Konsulacie Generalnym w Nowym Jorku .

Na tym tle tym bardziej warto przypomnieć o nader udanych amerykańskich karierach filmowych, a czasem i teatralnych, kilku innych polskich aktorek i kilkunastu amerykańskich aktorek polskiego pochodzenia. Są one prawie nieznane w Polsce. Zasługują zaś na dużo szerszą niż dotąd popularyzację, tym bardziej, że niektóre z nich bardzo często akcentowały swe związki z Polską i polskością, a nawet wręcz chlubiły się Polską

Stefania Powers

W pierwszym rzędzie chciałbym się upomnieć o ciągle zbyt mało przypominaną w Polsce aktorkę telewizji i filmu Stefanie Powers. Urodziła się w 1942 roku w rodzinie polskich emigrantów jako Stefania Zofia Fiderkiewicz. Jest przede wszystkim wielką gwiazdą małego ekranu, gdzie zagrała w ok. 200 rolach. Zabłysnęła najpierw jako odtwórczyni głównej roli w telewizyjnym serialu "The Girl from U.N.C.L.E." (1966), który przez rok szedł na kanale NBC. Największym hitem Powers był jej udział w telewizyjnym serialu "Hart to Hart" (1979). który szedł w kanale telewizyjnym ABC przez pięć sezonów. Wraz z R. Wagnerem tworzyła tam parę detektywów. Za tę rolę była pięciokrotnie nominowana do ogromnie prestiżowej nagrody Złotego Globu oraz dwukrotnie nominowana do "telewizyjnego Oscara" - Nagrody Emmy, przyznawanej za najlepsze role telewizyjne. Grała również w licznych produkcjach filmowych. Do ważniejszych należały m.in.: kryminał "Próba terroru" ("Experiment in Terror", 1962), dramat "Strzał ostrzegawczy" ("Warning Shot", 1967), western "Siedmiu wspaniałych nadjeżdża" ("Magnificent Seven Ride", 1972), dreszczowiec "Niewidzialny dusiciel" ("Invisible Strangler", 1976), wojenno-przygodowy film "Ucieczka na Atenę" ("Escape to Athene", 1979) i romans "Poznaj moją mamę" ("Meet My Mom", 2010). Ogromny wpływ na jej życie odegrała wielka miłość do dużo starszego od niej Williama Holdena (znanego m.in. ze znakomitej roli w "Bulwarze Zachodzącego Słońca"). Wraz z nim pojechała w podróż do Afryki, gdzie rozkochała się w dzikiej przyrodzie. Po nagłej śmierci Holdena założyła w Kenii na jego cześć fundację poświęconą ochronie dzikiej przyrody Afryki. Włożyła w to całe serce. Dzięki jej fundacji każdego roku około dziesięć tysięcy młodych ludzi wyrusza do Kenii, zapoznając się z miejscową flora i fauną oraz ucząc ekologii. Wielokrotnie występowała na forum międzynarodowym, na rzecz ochrony dzikiej przyrody we wschodniej Afryce. Napisała głośną autobiografię, w dużej mierze poświęconą jej związkowi z Holdenem. Powers zdobyła popularność na międzynarodową skalę. Wyrazem tego były m.in. takie nagrody jak brytyjska "TV Times Award", "People Choises Award", niemiecka "Bambi" i "Złoty Medal" Amerykańskiego Instytutu Kultury Polskiej w Miami. Utrzymywała bliskie związki z Polonią. W 1995 r. była Honorowym Wielkim Marszałkiem Parady Piłsudskiego w Nowym Jorku.

Joanna Pacuła

Polska aktorka filmowa i teatralna Joanna Pacuła urodziła się w 1957 r. w Tomaszowie Lubelskim. W latach 1979-1981 występowała na scenie Teatru Dramatycznego. W 1976 r. zagrała rolę studentki w filmie "Barwy ochronne" Zanussiego. W latach 1977 i w 1980 grała w filmach Jana Łomnickiego. Od 1982 r przebywa w USA. Tam już w 1993 r. otrzymała nominację do prestiżowej nagrody Złotego Globu za rolę w głośnym filmie kryminalnym "Park Gorkiego" ("Gorky Park"). Jej popularność została umocniona uhonorowaniem Złotym Globem w 1987 r. za rolę Żydówki Luki w "Ucieczce z Sobiboru" (niestety był to film antypolski, wyraźnie deformujący historię z czasu drugiej wojny światowej). Nominowano ją również do nagrody Saturna za rolę w filmie "Pocałunek" ("The Kiss", 1988). Głośna była również jej rola w filmie "Wybraniec śmierci " (1990). Z powodu sprzeciwu ówczesnego męża wobec rozbieranych ról odrzuciła kreację w tak głośnych później filmach jak "Nagi instynkt" i "9 i pół tygodnia". Ogółem grała w ponad 60 filmach i w licznych serialach telewizyjnych. Nie spełniła jednak wielkich oczekiwań wiązanych z jej talentem w związku z bardzo dobrą rolą w pierwszym jej głośniejszym filmem "Park Gorkiego". Ogromna część jej ról była grana w filmach klasy B, zarówno amerykańskich, jak i włoskich, francuskich, izraelskich, fińskich i nowozelandzkich.

Beata Poźniak

Znaczne sukcesy odnotowała w swej karierze amerykańskiej urodzona w Gdańsku w 1960 r. aktorka Beata Poźniak. Występowała najpierw w Teatrze Wybrzeże, a później w Teatrze Współczesnym w Warszawie. Zadebiutowała w nim w sztuce Alana Ayckbourna pt. "Jak się kochają", partnerując Wiesławowi Michnikowskiemu, Czesławowi Wołłejce i Zofii Kucównie. W musicalu Agnieszki Osieckiej "Niech no tylko zakwitną jabłonie" zagrała Cnotliwą Zuzannę, matkę i jednocześnie jej córkę – Kasię Traktorzystkę. W telewizji wystąpiła m.in. w musicalu "Rozrywka po staropolsku", gdzie w programie w reżyserii Wojciecha Pokory, zagrała słodką zakochaną panienkę. Śpiewała poezje Gałczyńskiego z Michałem Bajorem do muzyki Marka Grechuty i Władysława Szpilmana w programie reżyserowanym przez Barbarę Borys-DamięckąDeszcz. Jeszcze w 1985 r. zagrała w spektaklu telewizyjnym "Przedstawienie Hamleta we wsi Głucha Dolna" jako Andzia, u boku Janusza Gajosa i Stanisławy Celińskiej. W r. 1985 wyjechała do Stanów Zjednoczonych. Tam wsławiła się jako postać bardzo wielostronna. Zdobyła uznanie zarówno jako aktorka jak i reżyser filmowy i teatralny, producentka filmowa, malarka i rzeźbiarka oraz autorka powieści mówionej. W Stanach szczególnie wyróżniła się w filmie "JFK" (1991 r.) Oliviera Stone'a jako Marina Oswald - żona domniemanego zabójcy prezydenta Kennedyego - Lee Harvey Oswalda. Film ten został nominowany do Oskara. Rola Poźniak była jej rolą życia; przygotowywała się do niej bardzo starannie. Warto przypomnieć to, co stwierdzano w wiele lat po powstaniu filmu "JFK" w związku z przypomnieniem go w 2013 roku z okazji rocznicy zabójstwa Kennedyego. Amerykańska krytyk Maureen Mc Calue pisała z prawdziwym zachwytem o zagranej przez B. Poźniak roli Mariny Oswald, akcentując, że choć Marinę Oswald odtwarzało szereg innych znakomitych aktorek, to Beata Poźniak w "JFK" przyniosła rzadki autentyzm w swym portrecie Mariny, autentyczność wyjątkową nawet wśród innych słynnych aktorek, odtwarzających jej postać".

Grała razem w około 20 filmach amerykańskich, nieraz wyróżniając się rolami skomplikowanymi i kontrowersyjnymi. M.in. występowała w roli młodej rewolucjonistki, pragnącej obalić rząd w „Kronikach młodego Indiana Jones" („Young Indiana Jones") filmie George Lucasa. Od 1998 r. do 2013 r. reżyserowała pięć filmów. Była również ich producentką. Zagrała również w 13 amerykańskich serialach telewizyjnych,. Grała m.in. w popularnym serialu JAG Wojskowe Biuro Śledcze rolę podwójnej agentki CIA i Mossadu. Wytwórnia Warner Bros promowała ją do Nagrody Emmy za rolę pierwszej kobiety - prezydenta świata w serialu "Babilon 5". Bardzo udana była również jej gra w roli emigrantki z Europy Wschodniej w serialu "Melrose Place". Od 1989 r. do 1996 r. była reżyserką siedmiu przedstawień teatralnych w Los Angeles. Była również autorką książki mówionej - powieści o carycy Katarzynie II. W ostatnich latach wystąpiła w paru polskich serialach telewizyjnych. W latach 2005-2007: wystąpiła w serialu "Złotopolscy" jako Helena Ziomek, przyjaciółka Agaty. W 2010 r. zagrała w serialu "Ojciec Mateusz", jako Ewa Pol, gwiazda z Hollywood. Malarstwo Poźniak, pełne symbolicznych i surrealistycznych treści, było wystawiane w licznych renomowanych galeriach amerykańskich. Amerykańska autorka Emily Bursch w zamieszczonym w Santa Monica tekście z zachwytem pisała o Beacie Poźniak jako o „współczesnym typie osoby czasów renesansu" ("Modern Day Renaissance person"). Nazwała ją tak ze względu na uzdolnienia okazane w tak wielu dziedzinach. B. Poźniak była prekursorką ustawy wprowadzającej uznanie w Stanach Zjednoczonych Dnia Kobiet jako oficjalnego święta.

Loretta Swit

Niewiele osób w Polsce, entuzjazmujących się słynnym amerykańskim serialem filmowym M.A.S.H., wie, że jego główna postać kobieca - major Margaret "Gorące Wargi" Houlihan jest aktorką polskiego pochodzenia. Grająca tę rolę Loretta Swit urodziła się w rodzinie emigrantów z Polski: l. i N. Szwedów. Swit należy do najwybitniejszych i najpopularniejszych zarazem amerykańskich aktorek telewizyjnych. Szczególnie wielką sławę zawdzięcza wspomnianej roli major Margaret, wdającej się w ciągłe spory z kapitanem "Sokole Oko" Piercem. Występowała w tym serialu przez 11 sezonów, od 1972 r. do 1983 r., pojawiając się tam w ogromnej części z 253 epizodów (poza 11). Jej rolę w serialu "M.A.S.H." dwukrotnie (w 1980 r. i w 1982 r.) uhonorowano Nagrodami Emmy za najlepszą telewizyjną kreację artystyczną. Występowała z powodzeniem również w dziesiątkach innych programów telewizyjnych. Grała również w około 10 filmach fabularnych, m.in. w: "Szaleni detektywi" ("Freeble and the Bean", 1974), "Leśny wojownik" ("Forest Warrior", 1974), "Wyścig z Diabłem" ("Race with Devil" 1975). Niejednokrotnie występowała z sukcesem na scenach. W 1991 r. została uhonorowana Nagrodą Sarah Siddons Award za tytułową rolę w sztuce granej w Chicago.

Christine Baranski

Do najwybitniejszych aktorek polskiego pochodzenia w USA należy Christine Baranski urodzona w 1952 r. jako córka redaktora polskiej gazety Lucjana Barańskiego i Virginii Mazurowskiej. Karierę aktorską rozpoczęła w 1974 r., a w 1980 r. debiutowała na scenie Broadwayu. Dwukrotnie została uhonorowana prestiżową nagrodą Tony Award za najlepszą rolę teatralną: w sztuce "Rzecz realna" ("Real Thing",1984) i w sztuce "Plotki" ("Rumors", 1989). Występowała w 38 filmach i serialach telewizyjnych. Największym jej sukcesem okazał się telewizyjny serial komediowy "Cybill", grany od 1995 do 1998 r. Za ten serial została w 1996 r. nagrodzona "telewizyjnym Oscarem" - tj. Nagrodą Emmy za najlepszą rolę telewizyjną. Za ten serial była również dwukrotnie nominowana do Nagrody Złotego Globu". Grała w 34 filmach, m. in. w: "Orłach Temidy" ("Legal Eagles" 1986), "Klatce dla ptaków", ("Birdcage" 1996), "Szkole uwodzenia" ("Cruel Intentions",1999), "Grinch. Świąt nie będzie ("How the Grinch Stole Christmas", 2000), "Chicago" (2002), "Mamma Mia" (2008). Dwukrotnie partycypowała w nagrodach dla "Najlepszego zespołu filmowego": w 1997 r. za "Klatkę dla ptaków" i w 2003 r. za "Chicago". C. Baransky jest oceniana jako jedna z najbardziej uhonorowanych wyróżnieniami aktorek przemysłu rozrywkowego. Za swoje role aktorskie była wielokrotnie nominowana do nagród i nagradzana. Tylko w okresie od 1996 do 2014 r. była aż 11 razy nominowana do Nagrody Emmy za jej role telewizyjne. W 1996 r. została nagrodzona Nagrodą Amerykańskiej Komedii (American Comedy Award). Dwukrotnie zdobyła Drama Desk Award: w 1984 r. i w 1992 r. Trzykrotnie zdobyła Screen Actors Guild Award: w 1995 , 1996 i w 2002 r. W 2001 została nagrodzona nagroda krytyków (Critics Choice Award).

Jane Krakowski

Wielostronnymi talentami zabłysnęła w filmie, na małym ekranie, w teatrze oraz w piosence inna aktorka polskiego pochodzenia Jane Krakowski. Krakowski urodziła się w 1968 r. w pochodzącej z Krakowa rodzinie polskich emigrantów jako córka Edwarda i Barbary Krajkowskich. Głośne były jej sukcesy w telewizji, a szczególnie rola grana przez pięć sezonów, od 1997 do 2002 r. w bardzo popularnym serialu „Ally Mc Beal”. Zyskała za nią nominację do nagrody Golden Globe Award. Za inne występy w telewizji była parokrotnie nominowana do paru Nagród Emmy (Emma Awards) za najlepsze kreacje telewizyjne. Grała z powodzeniem w licznych filmach, m.in. w: "Fatalne zauroczenie" ("Fatal Attraction", 1997), "Zatańcz ze mną". ("Dance with Me", 1998), "Go" (1999), "Flintstonowie: Niech żyje Rock Vegas!" ("The Flintstones in Viva Rock Vegas", 2000), "Zachary Beaver przyjeżdża do miasta" ("When Zachary Beaver come to Town", 2003), "Kochaj i mścij się" ("Pretty Persuasion", 2005), "Amerykańska dziewczyna" ("An American Girl", 2008). Z wielkimi sukcesami występowała na scenie Broadwayu. Za rolę w musicalu "Grand Hotel" w 1989 r. była nominowana do corocznej nagrody za występy na scenie - Tony Award. W 2003 r. zdobyła wreszcie tę nagrodę za rolę w musicalu "Nine". W 2006 r. zdobyła Laurence Olivier Award (nagrodę L. Oliviera), przyznawaną przez Society of London Theater za najlepszą rolę w musicalu. Występowała również jako piosenkarka, nagrywając około 10 płyt.

Pomimo ogromnej presji w show biznesie na amerykanizację jej nazwiska J. Krakowski zachowała oryginale polskie nazwisko z maleńką zmianą (Krakowski zamiast Krajkowski). Jak wspominała w jej domu rozmawiano głównie po angielsku, ale kłócono się po polsku, aby dzieci nie rozumiały sporów. Zaznaczała, że w jej domu rodzinnym w czasie świąt podaje się tradycyjne polskie potrawy. Trochę mówi po polsku i chętnie podróżuje do kraju swych przodków - Polskę odwiedzała już kilka razy.

Jane Kaczmarek

Urodzona w 1955 r. Jane Kaczmarek należy do najbardziej utalentowanych aktorek polskiego pochodzenia. Urodziła się w rodzinie polskich emigrantów jako córka Edwarda i Eweliny Kaczmarków. Jej dziadek Jerzy Gregorczyk był wpływową postacią polonijną. Jest aktorką filmową, telewizyjną i teatralną. Ze szczególnym upodobaniem występowała w telewizji, grając w ponad 40 rolach telewizyjnych. Jej największym sukcesem była rola Lois w telewizyjnym serialu komediowym "Zwariowany świat Malcolma" (Malcolm in the Middle", 2000-2006). Otrzymała za swą rolę trzy nominacje do prestiżowych nagród Złotego Globu i i siedem nominacji do prestiżowej Nagrody Emmy. W 2001 r. otrzymała nagrody Amerykańskiej Komedii i Telewizji Familijnej dla najlepszej aktorki komediowej. Grała również w sztukach teatralnych. Jej dużym sukcesem była sztuka "Przemyt dzieci" ("Kindertransport" 1996). Wraz z mężem prowadzi fundację pomocy dzieciom. W domu pielęgnuje wszystkie polskie tradycje świąteczne. Ambasada Polska w Waszyngtonie uhonorowała ją w 2009 r. tytułem "Amicus Poloniae".

Dagmara Domińczyk

Do najciekawszych postaci wśród amerykańskich aktorek pochodzenia polskiego należy Dagmara Domińczyk (ur. w 1976 r. w Kielcach). Jest córką Mirosława Domińczyka, działacza opozycyjnego w PRL, uczestnika strajku w Stoczni Gdańskiej w 1980 roku i pierwszego przewodniczącego Międzyzakładowej Komisji Związkowej NSZZ Solidarność Regionu Świętokrzyskiego. Prześladowania "Solidarności" w dobie Jaruzelskiego zadecydowały o jej amerykańskiej eskapadzie. W 1983 roku wraz z rodziną wyjechała do USA, gdzie zamieszkała w Nowym Jorku. Uczyła się w Fiorello H. La Guardia High School of Music & Art and Performing Arts . Tam zdobyła stypendium La Guardii dla najlepszego absolwenta i wstąpiła na Carnegie Mellon University w Pensylwanii, gdzie skończyła studia autorskie. Od 1999 r. rozpoczęła się jej błyskotliwa kariera w Hollywood, gdzie występowała w ponad 20 filmach. Były wśród nich m.in. takie filmy jak "Prawo i bezprawie" ("Law & Order", 1999), "Gwiazda rocka" ("Rock Star", 2001), "Hrabia Monte Christo" ("The Count of Monte Cristo", 2002), "Samotne serca" ("Lonely Heart" 2006), "Imigrant" (Immigrant, 2013). Film "Hrabia Monte Christo", w którym grała rolę ukochanej hrabiego - Mercedes, stał się hollywoodzkim przebojem, zapewniając Domińczyk szczególnie dużą popularność. W 2013 r. po raz pierwszy zagrała w polskim filmie (jako agentka CIA) w filmie "Jack Strong" - sfilmowanej biografii płk .R. Kuklińskiego. W 2013 roku opublikowała wspomnieniową książkę o młodości w Polsce "The Lullaby of Polish Girls" ("Kołysanka polskich dziewcząt").

Izabella Miko

Polska aktorka i foto modelka w USA Izabella Miko jest córką aktorskiej pary Aleksandra Mikołajczaka i Grażyny Dyląg. Debiutowała w kinie jako dziecko w filmie "Pan Kleks w kosmosie". W wieku 14 lat wyjechała do Ameryki, żeby uczyć się tańca w nowojorskiej szkole American Ballet Association. Później została aktorką i modelką. Po 2000 r. grała w 22 amerykańskich filmach fabularnych i kilku serialach. W wieku 33 lat przeżyła wielką tragedię z powodu śmierci jej amerykańskiego ukochanego, który przedawkował kokainę.

Leelee Sobieski

Leelee Sobieski jest aktorką filmową i telewizyjną, która urodziła się w 1983 r. w rodzinie polsko-włoskiej. Jej ojciec - Polak był malarzem. Niejednokrotnie twierdziła, że jej przodkiem był król Jan III Sobieski. Nie ma na to dowodów. Sama Leelee Sobieski ma niewiele wiedzy o Polsce. Głosiła np., że jej "przodek" Jan III Sobieski był ostatnim królem Polski. Występowała w ponad 30 filmach fabularnych i telewizyjnych. Jej szczególnie dużym osiągnięciem artystycznym była rola w filmie telewizyjnym "Joan d' Arc" (1999), za którą była nominowana do Nagród Emmy i Złotego Globu. W 2001 r. uzyskała kolejną nominację do Nagrody Złotego Globu za film "Powstanie" ("Uprising").

Mia Wasikowska

Urodzona w 1989 r. w Canberze Mia Wasikowska jest w połowie pochodzenia polskiego - jej matką jest fotograf Marzena Wasikowska, która wyjechała z Polski do Australii. Sama Mia Wasikowska, od szeregu lat grająca w filmach amerykańskich niejednokrotnie akcentowała, że jest Polką z Australii i szczególnie uwielbia filmy K. Kieślowskiego. Od czasu do czasu odwiedza Polskę. Od 2004 r. zagrała już w 22 filmach fabularnych (najpierw w Australii, a później w USA) i w dwóch serialach telewizyjnych. Początki popularności przyniósł jej serial telewizyjny "In Treatment" (2008 r.). Wśród filmów fabularnych jej największym sukcesem okazała się główna rola w "Alicji w krainie czarów" (2010), filmie, który okazał się bardzo kasowy. Była nominowana do narody "Spirit Awards" za rolę w filmie "Wieczorne słońce" (2009). W 2010 r. otrzymała nagrodę dla aktorki roku w Hollywood Breakthrough Award. Cieszy się coraz większym uznaniem krytyki filmowej i od 2010 r. była nominowana do kilkunastu różnych nagród za jej role filmowe.

Chloë Stevens Sevigny

Urodzona w 1974 r. aktorka Chloë Stevens Sevigny jest pochodzenia francusko-polskiego: jej matką była Janina Malinowski. Grała w ok. 40 filmach, oraz w 12 filmach lub serialach telewizyjnych. Nagrała również 9 muzycznych video. Szczególnie głośny był jej film "Nie czas na łzy" ("Boys don't Cry", 1999). Dostała za ten film nominację do Złotego Globu i Academy Award oraz zyskała nagrody: niezależną Spirit Award, Satelita Award i Sierra Award. Niektóre jej role filmowe wywoływały duże kontrowersje. Jej ekshibicjonistyczna rola w filmie "The Brown Bunny" miała posmak skandalu. Od 2006 r. do 2011 r. grała główną rolę w telewizyjnym serialu "Trzy na jednego" ("Big Love"), uzyskując za nią nagrodę Złotego Globu. Jest również uznaną projektantką mody. Stworzyła pierwszą linię dla amerykańskiej marki "Opening Ceremony". W 2000 r. zyskała nagrodę Vogue Fashion za najlepszy styl celebrytki. W 2001 r. została nazwana "ikoną mody" w "Vogue Magazine". Z powodzeniem występowała również jako modelka.

Nina Siemaszko

Urodzona w 1970 r. Nina Siemiaszko (Antonina Jadwiga Siemaszko) jest aktorką filmową i telewizyjną pochodzenia polsko-angielskiego. Jej ojciec Konstanty Siemaszko był żołnierzem Polski Podziemnej i przeżył obóz koncentracyjny w Sachsenhausen. Występowała w blisko 20 filmach i w 17 telewizyjnych filmach i serialach. Do głośniejszych jej filmów należały: "Prezydent - miłość w Białym Domu" ("The American President", 1995), "Pokerowa zagrywka" ("Suicide King", 1997) i "Artysta" (2011). W telewizji szczególnie popularną była jej rola w dramacie "Prezydencki poker" ("West Wing" 2001, 2003, 2004, 2005, 2006). Dużą popularność zyskała również jej telewizyjna rola w "Tajemniczej kobiecie" ("Mystery Woman", 2005-2007).

Tea Leoni

Urodzona w 1966 r. aktorka filmowa i telewizyjna Tea Leoni jest pochodzenia włosko-polskiego. Jej babcia ze strony ojca, Helenka Adamowska, była aktorką kina niemego oraz założycielką i długoletnią prezes amerykańskiego oddziału UNICEF. Jest spokrewniona z Ignacym Paderewskim. Występowała w blisko 20 filmach oraz w siedmiu serialach lub filmach telewizyjnych. W latach 1998 i 2000 nominowana do Nagrody Blackbuster, a w 2000 r. do Nagrody Saturna.

Kristen Anne Bell

Urodzona w 1980 r. aktorka filmowa, telewizyjna i teatralna Kristen Anne Bell jest pochodzenia polsko-szkockiego. Występowała w ponad 30 filmach, ok. 20 filmach i serialach telewizyjnych oraz 5 sztukach teatralnych. Znana jest z działalności charytatywnej, zwłaszcza ze zbiórek pieniędzy na opiekę nad zwierzętami.

Maria Bello

Urodzona w 1967 r. Maria Bello jest aktorką włosko-polskiego pochodzenia. Grała w ponad 40 filmach fabularnych i telewizyjnych. Szczególnie głośna był jej rola w filmie "Historia przemocy" ("A History of Violence", 2005). Była za nią nominowana do nagrody Golden Globe i Satelite Award oraz kilku nagród krytyków. Za rolę w filmie "Trzy siostry" ("Sisters", 2006) zyskała dwie nagrody: Dixie Film Festiwal Prize i River Run International Film Festival. Głośna była również jej rola w filmie "Cooler" ("The Cooler", 2007), za którą była nominowana do nagrody Golden Globe i Satelite Award oraz kilku nagród krytyków.

Linda Kozlowski

Aktorka filmowa i teatralna Linda Kozlowski urodziła się w 1958 r. w rodzinie polskich emigrantów w USA: Stanleya M. Kozłowskiego i Heleny E. (z domu Parniawskiej). Karierę aktorską rozpoczęła od gry w sztukach na Brodwayu, m.in. "Śmierci komiwojażera" ("Death of a Salesman", 1985). Później skupiła się na filmie, grając w 12 rolach filmowych. Najwięcej rozgłosu zapewniła jej główna rola żeńska w przygodowej komedii o Krokodylu Dundee, która stała się kasowym hitem w 1986 r. W 1987 r. uzyskała za tę rolę nominację do nagrody Złotego Globu. W 1988 r. grała w kolejnej części tego filmu Z innych filmów warto odnotować rolę L. Kozlowski w filmie "Wioska przeklętych" ("Village of the Damned", 1995). Nie powiodła się kolejna próba ekranizacji "Krokodyla Dundee" w 2001 r. Stopniowo L. Kozlowski wycofała się ze sztuki filmowej, niezadowolona z ról, które jej proponowano.

Katarzyna Wolejnio

Urodzona w 1973 r. w Nysie Katarzyna Wolejnio jest polską aktorką filmową i teatralną od wielu lat pracującą w USA. Po ukończeniu studiów biznesu i zarządzania w Polsce przeniosła się do Francji, a stamtąd do Stanów Zjednoczonych. Tam podjęła naukę w renomowanych szkołach aktorskich. Od 2003 r. zagrała w USA w aż 19 rolach filmowych. Grała m.in. w filmach z Robertem Niro, Al Pacino i Sharon Stone. Od 2008 roku należy do grupy teatralnej Actorhood Theatre Company.

Paulina Olszynski

Paulina Olszynski urodziła się w 1991 r. w rodzinie polskich emigrantów. Mimo młodego wieku w okresie od 2006 r. grała już w 12 filmach. Najwięcej rozgłosu zyskał jej film "Zbaw mnie ode Złego " ("My Soul to Take", 2010). Świetnie mówi po polsku. W jednym z wywiadów powiedziała: "Mimo, że urodziłam się w USA, jestem dumna ze swych polskich korzeni".

Przytoczone powyżej historie amerykańskich karier dziewiętnastu aktorek są jakże wymownym dowodem tego jak mało wiemy w Polsce o utalentowanych osobach pochodzenia polskiego zagranicą, nawet w tak popularnych dziedzinach jak film, telewizja czy teatr. Na dodatek rzadko widać zainteresowanie polskich władz kulturalnych, aby na różne sposoby wzmocnić związki tak utalentowanych aktorek z krajem ich pochodzenia - Polską. A przecież omawiane przeze mnie aktorki na ogół wyróżniały się nie tylko urodą jak W. Rosati czy J. Krupa, lecz podbijały widownię również swą upartą troską o podnoszenie zdolności artystycznych i częstokroć zdobywały za to renomowane nagrody. Omawiałem tu aktorki znane z długoletnich efektów działalności artystycznej. Pominąłem postacie bardziej efemeryczne i budzące duże wątpliwości co do dokonań artystycznych. Takie jak Pia Zadora, o polsko-włoskim pochodzeniu, kilkakrotnie "wyróżniana" przez krytyków antynagrodami Złotej Maliny.

Niektórzy autorzy tekstów w internecie podają wśród aktorek polskiego pochodzenia w USA także takie wybitne aktorki jak Scarlet Johanson, Lauren Bacall, Gwyneth Paltrow, Natalia Portman, Jane Seymour, Tori Spelling. Twierdzenia te nie są ścisłe, gdyż żadna z tych aktorek nie miała polskich przodków. Pochodziły z rodzin żydowskich, które w tym, czy innym okresie, wyemigrowały z Polski i nie miały żadnych powiązań rodzinnych z Polakami, ani związków z polską kulturą. Dodajmy, że i bez tego typu nieuzasadnionych dopisywań do polskości bilans dokonań artystycznych aktorek polskiego pochodzenia w USA jest bardzo duży (tekst jest fragmentem z przygotowywanego do druku czwartego, bardzo rozszerzonego, wydania książki: „Co Polska dała światu”).

Za: http://jerzyrnowak.blogspot.com/2016/04/jak-dziewietnascie-aktorek-polskiego.html