Mirosław Boruta
Z Ukrainą w sercu. W sercu Ukrainy…
26 lutego 2014 roku Krakowski Klub Gazety Polskiej im. Janusza Kurtyki zorganizował spotkanie z p. Żanną Osikowicz, krakowianką rodem z Krzemieńczuka nieopodal Połtawy, doktorem kulturoznawstwa (autorką pracy o wymianie kulturalnej między Polską a Ukrainą w latach 2000-2012) i artystką – piosenkarką.
W gościnnych progach Klubu „Pod Jaszczurami” (Rynek Główny 8) znalazło się miejsce na krótką prezentację historii i współczesności Polaków na Ukrainie, wykład o współczesnym Krzemieńczuku (i prezentacja książki o polskich akcentach w historii miasta) oraz koncert piosenek ukraińskich.
Trzeba w tym miejscu dopowiedzieć, że to właśnie p. dr Żanna Osikowicz jest współautorką książki „Polskie stronice historii Krzemieńczuka”.
W opracowaniu tym wymienionych jest wiele polskich herbów i rodzin szlacheckich oraz różnych polskich postaci i historii z nimi związanych. Są tam wojskowi, inżynierowie, nauczyciele, lekarze, władze miasta, przemysłowcy… Jest tu także wspomnienie o sfabrykowanej przez NKWD w Połtawie w latach 30-tych sprawie, w wyniku której wymordowano wszystkich okolicznych Polaków, a ich dzieci osadzono w przygotowanym specjalnie Domu Dziecka.
Zapraszamy Państwa także do obejrzenia i wysłuchania nagrania ze spotkania. Film zrealizował p. Stefan Budziaszek:
• http://www.youtube.com/watch?v=ZAcj--4v6LU
I jeszcze garść informacji z Wikipedii i nie tylko: Krzemieńczuk (być może od tureckiego słowa „kermenczuk” – mała forteca) to miasto w środkowej części Ukrainy, w obwodzie połtawskim, port nad Dnieprem. Liczy około 250 tysięcy. mieszkańców. Od 2004 roku jest miastem bliźniaczym Bydgoszczy. W Krzemieńczuku urodził się polski malarz Konrad Krzyżanowski (1872-1922) i amerykański kompozytor muzyki filmowej, Dymitr Tiomkin, twórca muzyki do m.in. „W samo południe” z Garym Cooperem. Produkuje się tutaj także samochody KRAZ.
Choć w okolicznych wsiach dominuje język ukraiński (podobno w najczystszej wersji niedaleko pobliskiej Połtawy), to jednak w samym mieście większość ludzi rozmawia po rosyjsku. W samym Krzemieńczuku jest rzymskokatolicka parafia pod wezwaniem Św. Józefa należąca do diecezji charkowsko-zaporoskiej, a w stolicy obwodu – Połtawie działa Oddział Związku Polaków na Ukrainie.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (tom IV, s. 662) wspomina o licznych związkach Krzemieńczuka z I Rzeczpospolitą (Krzemieńczuk to miasto królewskie i siedziba starostwa) i polskością.